Gezinskaart voorouders Leni Eijkelestam - Persoonsblad
Gezinskaart voorouders Leni Eijkelestam - Persoonsblad
Naamvan Avesnes, Jan
Geboren datumapril 1218
Geboren plaatsHouffalize, België
Overlijden datum24 december 1257 Leeftijd: 39
Overlijden plaats59300 Valenciennes, Frankrijk
Vadervan Avesnes, Burchard (1182-1244)
Partners
Geboren datum1228
Overlijden datumcirca maart 1284 Leeftijd: 56
Vadervan Holland, Flores IV (1210-1234)
Moedervan Brabant, Machteld (ca 1200-1267)
Huwelijk datum9 oktober 1246
KinderenJan II (1247-1305)
Notitie behorende bij Jan van Avesnes
Jan I van Avesnes (Houffalize, april 1218 - Valencijn, 24 december 1257) was (erf)graaf van Henegouwen.
Jan was de oudste zoon van
Burchard van Avesnes en Margaretha van Vlaanderen. Dit huwelijk werd echter onder politieke druk onwettig verklaard en ontbonden. Zijn moeder hertrouwde met Willem II van Dampierre en erfde in 1244 de graafschappen Vlaanderen en Henegouwen. Zij benoemde de kinderen uit haar tweede huwelijk tot haar erfgenamen.
Jan en zijn broer Boudewijn begonnen een politieke campagne om hun aanspraken te doen gelden. In 1243 verkregen zij een beslissing van keizer
Frederik II van Hohenstaufen dat zij wettige kinderen van hun ouders waren. Jan kwam in 1244 in opstand tegen zijn moeder en koning Lodewijk IX van Frankrijk wierp zich in 1246 op als arbiter. Ook hij erkende de wettigheid van Jan en Boudewijn, en hij besliste dat Margaretha's oudste zoon uit haar eerste huwelijk Henegouwen zou erven, en de oudste zoon uit het tweede huwelijk Vlaanderen zou erven. Lodewijk bereikte daarmee op zijn beurt dat het grote Vlaams-Henegouwse machtsblok aan zijn noordgrens werd versplinterd. Margaretha reageerde door het bestuur van Vlaanderen over te dragen aan haar zoon Willem II van Vlaanderen, maar ze hield wel het bestuur over Henegouwen.
Jan begreep dat het conflict met zijn moeder nog niet voorbij was en vond nog in 1246 een krachtige bondgenoot in graaf
Willem II van Holland en trouwde op 9 oktober 1246 met diens zuster Aleid van Holland. Toen Willem in 1248 tot Duits tegenkoning was gekozen, bevestigde hij Jan als heer van Henegouwen en Rijks-Vlaanderen. In datzelfde jaar 1248 vertrok Lodewijk IX om deel te nemen aan de kruistocht en Jan besloot om zijn moeder aan te vallen. In 1250 werd zijn wettige status bovendien erkend door de paus. In 1251 lukte het Jan om zijn halfbroer Willem II van Vlaanderen te laten vermoorden tijdens een toernooi. Hij werd opgevolgd door zijn broer Gwijde van Dampierre. Nadat een aanval van Vlaanderen op Holland was mislukt (Slag bij Westkapelle, 4 juli 1253) was de Vlaamse macht gebroken. Margaretha besefte dat ze Henegouwen moest opgeven en in een laatste poging om Jan dwars te zitten schonk ze het graafschap aan Karel van Anjou, broer van de Franse koning. Karel probeerde Henegouwen te bezetten maar werd bij Valenciennes verslagen en kon ternauwernood ontsnappen. In 1254 keerde Lodewijk IX terug naar Frankrijk. Hij bevestigde zijn eerdere arbitrage en beval zijn broer om Henegouwen met rust te laten.
Zonder verder tastbaar resultaat overleed Jan in 1257, nog voor zijn moeder. Hij is begraven in Valenciennes.
Jan en Aleid kregen de volgende kinderen:
Jan II van Avesnes, graaf van Henegouwen(1280) en van Holland (1299)
• Boudewijn (leefde nog in 1299)
• Bouchard (26 mei 1251 - 29 november 1296), kanunnik in
Kamerijk en Luik (1282), proost van Sint-Lambertus in Luik (1286), proost van Maastricht, aartsdeken van Leuven, bisschop van Metz (1283). Vader van Elisabeth, gehuwd met Steven van der Weyden.
Gwijde, bisschop van Utrecht
• Willem (1254-1296),
bisschop van Kamerijk
Floris, stadhouder van Zeeland en prins van het vorstendom Achaea (1255-1297).
• Johanna (ovl. 1304), abdis van de
Flines
Jan kreeg nog een achtste kind Margaretha van Avesnes, gehuwd met Boudewijn van Péronne. Het is niet duidelijk of dit een kind is van Aleid of een buitenechtelijk kind.
Notitie behorende bij Aleid (Partner 1)
Aleid van Holland (1228 - 1284), ook bekend als Aleid(a) van Avesnes, was gravin van Henegouwen.
Aleid was een dochter van
Floris IV van Holland en Machteld van Brabant. Zij trouwde met Jan van Avesnes om het bondgenootschap van haar broer Willem II van Holland met Jan te bevestigen. Na de dood van Jan (1257) werd ze regentes van Henegouwen voor haar zoon Jan II van Avesnes. Na de dood van haar broer Floris de Voogd (1258, Willem was al overleden) werd ze ook regentes van Holland voor Floris V van Holland (tot 1263).
Aleid vestigde zich in Holland. In 1258 kocht Aleid de polder Nuwer Scye op van Dirk Bokel, ter hoogte van het huidige
Schiedam (gebied tussen Hoogstraat, Boterstraat en Broersvest). Onder druk van tegenstanders moest ze in 1263 haar functie als regent van Holland neerleggen en het graafschap verlaten. Floris werd in 1266 twaalf jaar oud en volwassen verklaard, en hij stond Aleid in 1268 toe om terug te komen naar Holland.
In
1272 kocht zij van Dirk II van Wassenaer al diens rechten te Schiedam. Zij was de stichtster van Huis te Riviere in Schiedam, het oudste en destijds op een na grootste slot in het Graafschap Holland. Dit kasteel was in de Franse stijl gebouwd. Het was het eerste vierkante kasteel van Holland. Ook liet zij een kerk en gasthuis bouwen. Ze gaf Schiedam het recht om een weekmarkt en een jaarmarkt te houden. Tolvrijheid volgde snel. In 1275 verleende zij, met toestemming van graaf Floris V, stadsrechten aan Schiedam. Aleid overleed in 1284 en ze werd naast haar man in Valencijn begraven.
De schrijver
Jacob van Maerlant droeg zijn eerste werk, Alexanders Geesten op aan Adelheid van Holland.
In 1991 werd in Schiedam een standbeeld, de
vrouwe Aleida voor haar opgericht. De beeldhouwster was Theresia van der Pant.
Laatst bijgewerkt 29 oktober 2014Gemaakt 23 december 2021 met 'Reunion for Macintosh'